جایگاه «زمان» در نزد دهریون

نویسندگان

یحیی صولتی چشمه ماهی

حسین کلباسی اشتری

چکیده

«دهر» معّرب کلمۀ زمان و معادل روزگار است. اصطلاح دهریون در اواخر دوره­ی ساسانی، ازسوی اعراب مسلمان به پیروان آیین زروانیسم (zorvanism)1 اطلاق شده است. این تفکر اعتقادی، کیشی انحرافی از دین زرتشتی بوده که با پیراستن عناصر اسطوره ای و ماورائی، به مبدأیی مطلق به نام زُروان (zorvan)2 قائل شده است. دراین دیدگاه وحدت انگار، زروان همان زمان مطلق و ازلی است که به عنوان خالق همه­ی پدیدارهای عالم به شمار می رود. براین اساس، تفکر دهری گری با نفی روز رستاخیز و سلب اختیار از انسان، تفکری جبرانگار و الحادی محسوب شده که از جهت طبیعت گرایی و انکار عوامل ماورایی، با تفکر مادّه باوری قابل مقایسه خواهد بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه ادبیات غنایی در نزد برتولت برشت

برشت در ادبیات غنایی خود در ارتباط با اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زمان اشعاری می‌سراید که هم بیانگر تفکر وی در تئاتر روایی است و هم خواننده را به چالش با مسایل روز وامی‌دارد. این سیر تفکر برشت در ادبیات غنایی که در این مقاله به بحث و بررسی گزارده می‌شود، گویای آن است که اشعار اولیة برشت، بیانگر گرایش‌های نیهیلیستی، آنارشیستی و اکسپرسیونیستی و به سخریه گرفتن شیوة زندگی بورژوازی است که این نمو...

متن کامل

جایگاه تعالیم وحیانی در تبیین وجودی انسان نزد ملاصدرا

اغلب معارف وحیانی در فلسفه به مثابه‌ فرع و مؤید لحاظ می‌شود، اما در حکمت متعالیه این معارف از آغاز تا انجام به عنوان رکن پژوهش، فیلسوف را همراهی می‌کند. حکیمِ حکمت متعالیه گاهی در طرح مسأله‌، زمانی در برهان و برخی مواقع در رهیافت خویش وامدار آیات و روایات است و در دوره‌ای فلسفه‌اش به موقعیتی رهنمون می‌شود که فارغ از معارف وحیانی در تبیین پدیده‌ها کارآمدی خود را از دست می‌دهد. این جستار درصدد آن ...

متن کامل

جانشینی نمادها در گسترۀ زمان: تبرک انگور در نزد ارامنه

این مقاله با استفاده از دو بعد جانشینی و همنشینی، یکی از مهم‌ترین ابزار تحلیل متن در نشانه‌شناسی ساختگرا، ضمن توصیف یکی از اعیاد ارمنی که منسوب به تبرک انگور است، نشان خواهد داد که چگونه رویدادهای فرهنگی تحت فشارهای عقیدتی، با فراموش کردن علت و فلسفه وجودی و صرف حفظ مراسم و آیین آداب و رسوم برگزاری نه تنها جانشین رویدادهای فرهنگ غالب شده‌اند بلکه با عجین شدن با آن‌ها و جابه‌جایی زمانی توانسته‌ا...

متن کامل

جایگاه منطق گزاره‌ای نزد فارابی و ابن‌سینا

در بخش نخست این مقاله، مفهوم «گزاره‌ای بودن» استدلال‌های منطقی مورد بررسی قرار می‌گیرد و با پذیرش معیار ارائه‌شده از سوی کریستوفر مارتین، «گزاره‌ای بودن» استدلال‌های منطقی، بر اساس اصل جانشینی در گزاره‌های مرکب توضیح داده می‌شود. در بخش دوم، دیدگاه کامران کریم الله در خصوص «ناگزاره‌ای بودن» مبحث شرطیات فارابی و «گزاره‌ای بودن» شرطیات ابن‌سینا به داوری گذاشته می‌شود و «ناگزاره‌ای بودن» آموزه‌های...

متن کامل

جایگاه ادبیات غنایی در نزد برتولت برشت

برشت در ادبیات غنایی خود در ارتباط با اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زمان اشعاری می سراید که هم بیانگر تفکر وی در تئاتر روایی است و هم خواننده را به چالش با مسایل روز وامی دارد. این سیر تفکر برشت در ادبیات غنایی که در این مقاله به بحث و بررسی گزارده می شود، گویای آن است که اشعار اولیة برشت، بیانگر گرایش های نیهیلیستی، آنارشیستی و اکسپرسیونیستی و به سخریه گرفتن شیوة زندگی بورژوازی است که این نمو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
حکمت و فلسفه

ناشر: دانشگاه علامه طباطبایی

ISSN 1735-3238

دوره 10

شماره 38 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023